Hoe gezond is lycopeen in tomaat?

Lycopeen is één van de bekendste bioactieve stofjes die zich in de tomaat verstoppen. Lycopeen is een natuurlijk pigment met een helder rode vorm van caroteen en dus een carotenoïde. Intussen is er veel wetenschappelijk onderzoek verricht naar de mogelijke gezondheidsvoordelen van deze stof. In ons lichaam is lycopeen zowel een anti-oxidant, als een ontstekingsremmer en absorbeert bovendien ultraviolette straling.

In het kader van het Topsectorproject 'De Waarde(n) van Groenten & Fruit' heeft Hidde van Steenwijk, onderzoeker bij de Universiteit Maastricht, de gezondheidseffecten van lycopeen bestudeerd[1]. Daarbij keek hij naar het effect van lycopeen op ontstekingswaarden, omdat zulke ontstekingswaarden een negatieve invloed lijken te hebben op de ontwikkeling van welvaartsziekten, zoals diabetes type II en hart- en vaatziekten.

Het literatuuronderzoek van Van Steenwijk laat zien dat patiënten met hogere ontstekingswaarden als gevolg van diverse ziektebeelden ook lagere lycopeenconcentraties in het bloed hebben. Vermindering van circulerend lycopeen kan een van de eerste tekenen zijn van een laagwaardige chronische ontsteking. Uit het betreffende onderzoek blijkt echter ook dat een verhoging van de lycopeenconcentratie (door bijvoorbeeld een aantal weken meer tomaten met veel lycopeen te consumeren) deze ontstekingen niet direct vermindert.

De resultaten van dit onderzoek laten daarmee zien dat het zowel van belang is om al gezond te eten als je je nog gezond voelt, maar ook dat de combinatie van verschillende bioactieve stoffen van belang is voor de gezondheidseffecten van groenten en fruit. Omdat je met een product als tomaat meer dan lycopeen binnenkrijgt, lijkt het daarom gezonder om in plaats van een supplement met lycopeen te slikken, je lycopeengehalte op peil te houden door veel (producten van) tomaten of andere lycopeenhoudende groenten of fruit te eten. Met andere woorden: je moet eigenlijk je leven lang een laag niveau aan lycopeen in je lichaam hebben om laagwaardige chronische ontstekingen tegen te gaan.

[1] Van Steenwijk et al: The Role of Circulating Lycopene in Low-Grade Chronic Inflammation: A Systematic Review of the Literature in Molecules - 2020