Tomaten voor de ziekte van Parkinson

De Ziekte van Parkinson is een neuro-degeneratieve ziekte met symptomen als spierstijfheid, traagheid, beven en een verslechterende coördinatie. Ook pijn, spraak- en slikstoornissen, depressies, de slaap, het geheugen en de stemming komen veel voor. Bij de Ziekte van Parkinson raken de zenuwen in de hersenen meer en meer beschadigd. Zo'n 50,000 mensen lijden in Nederland aan de gevolgen van de Ziekte van Parkinson.

Sinds 1967 wordt bij de behandeling van de Ziekte van Parkinson L-DOPA (levodopa) voorgeschreven. L-DOPA is onder meer de precursor ('voorloper') van de neurotransmitters dopamine, norepinefrine (noradrenaline), en epinefrine (adrenaline). Levodopa kan echter de ziekte van Parkinson niet genezen of het ziekteproces vertragen.

Tot nu toe wordt die L-DOPA synthetisch geproduceerd, maar er zijn grote zorgen dat de vraag (het groeiend aantal patiënten) het aanbod (de productie van L-DOPA) in de nabije toekomst zal overstijgen. Wetenschappers zijn er echter recent in geslaagd om tomaten die L-DOPA te laten produceren[1]. Deze plantaardige variant van L-DOPA zorgt voor minder bijwerkingen en is ook nog eens goedkoper te produceren.

Tot nu toe was het onderzoek verricht aan de fluweelboon (Mucuna pruriens). Dat onderzoek leverde wel wat positieve resultaten op, maar het vervelende was dat de boon met piepkleine haartjes is bedekt. Die haartjes bevatten mucunian (ooit gebruikt als 'jeukpoeder') en serotonine die irritatie, blaren en allergische reacties veroorzaken bij de werknemers bij het oogsten en verwerken. Verder kunnen andere stofjes in de fluweelboon hallucinaties veroorzaken.

Nu men de tomaat heeft 'omgebouwd' om deze L-DOPA te laten produceren. Dat levert direct een aantal voordelen op, want deze tomaat is ook gewoon in ons land te telen. Extractie van de L-DOPA uit de tomaat is bovendien relatief eenvoudig. Ook kan deze 'L-DOPA-tomaat' ook in de derde wereld voor een wereld van verschil zorgen: daar hebben patiënten op dit moment nauwelijks toegang tot de synthetische versie, terwijl de vegetarische versie een veel goedkopere vorm van L-DOPA gaat opleveren.

[1] Breitel et al: Metabolic engineering of tomato fruit enriched in L-DOPA in Metabolic Engineering – 2021. Zie hier.