Tomaten en lood (uit de bodem)

Een moestuintje is een leuk tijdverdrijf. Zeker in deze penibele tijden, waarin de prijzen van groente en fruit de pan uitrijzen is het zelf kweken van tomaten of chilipepers een interessante hobby aan het worden.

Maar er schuilt soms een onzichtbaar gevaar in de bodem van moestuinen. Soms is die bodem vervuild omdat er ooit industriële bedrijvigheid op heeft plaatsgevonden. Omdat men vroeger een stuk minder milieubewust was als nu, kwamen er regelmatig giftige stoffen, zoals lood en benzeen, in die bodem terecht.

Planten halen hun voedingsstoffen uit diezelfde bodem en het is vastgesteld dat veel soorten tegelijkertijd ook zware metalen op kunnen nemen[1]. Tijd voor een onderzoek, zo vonden Amerikaanse wetenschappers[2].

Ze onderzochten het loodgehalte van tomaten die opgegroeid waren in een moestuin die zwaar vervuild was met het giftige lood. Het resultaat daarvan was dat tomaten veilig zijn om te eten, zelfs als ze op die zwaar vervuilde bodem waren opgegroeid.

“Er was zo weinig lood in die tomaten aan te tonen, dat we schatten dat een volwassen man of vrouw gemiddeld bijna 200 kilo tomaten per week zou moeten eten om tot giftige niveaus aan lood in het lichaam te komen,” zo verklaart Andrew Margenot, mede-auteur van het onderzoek. Het wordt echter een ander verhaal als het gaat om kleine kinderen, maar zelfs die zouden per week bijna 40 kilo tomaten (of daarvan gemaakte ketchup) moeten consumeren om tot gevaarlijke niveaus aan lood te komen.

Goed nieuws, zo zeggen de onderzoekers, maar ze maken wel een belangrijke kanttekening: niet het eten van de tomaten levert problemen op, maar het spitten en schoffelen in de sterk vervuilde grond kan zorgen dat je met lood vervuild stof inademt. Ook ongewassen of onvoldoende gewassen tomaten kunnen daarmee vervuild zijn.

Probeer dus altijd uit te vinden wat er vroeger met de locatie van je moestuintje is gebeurd. Een oude garage, teerfabriek of latexproducent betekent bijna per definitie sterke vervuiling.

[1] Brown et al: Lead in Urban Soils: A Real or Perceived Concern for Urban Agriculture? in Crop Science Society of America - 2016
[2] Watson, Margenot: Fruit lead concentrations of tomato (Solanum lycopersicum L.) grown in lead-contaminated soils are unaffected by phosphate amendments and can vary by season, but are below risk thresholds in The Science of the total environment - 2022