De geur van tomatenplanten

Iedereen, die zelf tomaten verbouwt weet het: de meeste tomatenplanten hebben een indringende en aparte geur. De meeste mensen (mijn dochter hoort daar duidelijk niet bij) vinden die geur heerlijk en kwekers beschouwen de geur als een van de voordelen van hun hobby. De geur wordt omschreven als een plezierige combinatie van sterk, zoetig en pittig.

Die geur is er echter niet voor niets: tomatenbladeren bezitten speciale klierharen, trichomen genoemd, op blad en stengel. Deze klierharen scheiden een gelig stofje af dat enzymen bevat. Deze enzymen zetten santaleen en bergamoteen om tot enkele carboxylzuren en die veroorzaken die karakteristieke geur van de tomatenplanten. De stoffen worden aangemaakt om insecten en andere ziekteverwekkers te verdrijven en vormt dus een verdedigingsmechanisme.

De tomaat en de chilipeper behoren tot dezelfde familie, nachtschades (Solanaceae), maar hebben toch geheel verschillende manieren ontwikkeld om zich te verdedigen tegen vraatschade door insecten. De chilipeper bevat daarvoor een aantal scherpe stofjes, de capsaïcinoiden, terwijl de tomaat enzymen gebruikt om hetzelfde effect te bereiken.

Gecultiveerde tomatenrassen hebben het vermogen om zichzelf effectief tegen vraatschade te verdedigen grotendeels verloren, maar vele speciale variëteiten bezitten nog steeds voldoende carboxylzuren om zich zonder menselijk ingrijpen tegen insecten te wapenen.

Het zal de lezer niet verbazen dat grootschalige zaadbedrijven ondertussen bezig zijn om deze natuurlijke manier van het bestrijden van insecten kunstmatig opnieuw in te brengen in gecultiveerde tomatenrassen.