Tomaten en witte vliegjes

Een schrikbeeld van iedere kweker van tomaten is dat, wanneer hij zijn geliefde planten aanraakt, er een dichte wolk minivliegjes onder de bladeren vandaan komt. Dat betekent dat de tomatenplanten een invasie van witte vliegen hebben.

Witte vliegen hebben maar één talent en dat is het veroorzaken en verspreiden van plantenziekten. Vooral in de tropen plegen witte vliegen een grote aanslag op groenten, fruit en bloemen, maar ook in onze contreien zijn tomatenplanten niet veilig voor dit vervelende ongedierte.

Witte vliegen (Aleyrodidae) of plantenluizen vormen een geslacht insecten, die tot de wantsachtigen behoren. Ze bevinden zich voornamelijk aan de onderzijde van de bladeren en boren daar het floëem aan. Floëem is het 'bloed' van de planten dat voedingsmiddelen en vocht vervoert. Tijdens het aanboren wordt giftig speeksel van de witte vlieg overgebracht op de plant. Doordat witte vliegen in grote hoeveelheden onder een blad huizen, zuigen ze samen grote hoeveelheden floëem uit de plant en verliest de betrokken plant al snel de kracht om te kunnen overleven. Ook scheiden witte vliegen honingdauw uit dat de groei van schimmels bevorderen kan. Het ziektebeeld noemt men roetdauw.

[Foto: gaucho]

De witte vlieg is een ongedierte en kan wel 60 verschillende plantenvirussen verspreiden.

De kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) is in ons land berucht en komt veelvuldig in kassen voor. Hij is ondertussen al resistent geworden voor veel gewasbestrijdingsmiddelen. De gestructureerde aanpak door middel van natuurlijke vijanden, zoals de sluipwesp en roofwants, hebben professionele kweker een onterecht gevoel van veiligheid gegeven. Een andere soort, de tabakswittevlieg (Bemisia tabaci), neemt namelijk met veel plezier de plaats van de kaswittevlieg in.

Wat moet een hobbymatige kweker van tomaten doen om een invasie van witte vliegen te voorkomen? Een aanpak met natuurlijke vijanden of chemische bestrijdingsmiddelen zijn natuurlijk niet echt mogelijk. Wat overblijft zijn de beproefde mathodieken: probeer de kas zo goed mogelijk geventileerd te houden en de tomatenplanten in een zo goed mogelijke conditie.

Voor de bestrijding van witte vliegen worden soms etherische oliën, zoals citronellal of limoneen, ingezet. Daarom lijkt het een interessant idee om nabij de tomatenplanten ook planten als citroenmelisse (Melissa officinalis) aan te planten want die scheiden (de geur van) citronellal uit.